Grzewcza płyta fundamentowa cz.1

Muszę przyznać, że kwestia doboru odpowiednich fundamentów była dla mnie zagadnieniem pierwszorzędnym. Ta część domu, choć ukryta pod resztą konstrukcji, niczym silne ramię rosłego mężczyzny, ma za zadanie przenosić wszelkie obciążenia. Na budowie podobnie jak w życiu – nie liczy się wielkość mięśni tylko siła i długodystansowość 😀 Do budowy fundamentów potrzeba naprawdę fachowca, najlepiej specjalizującego się tylko w tej dziedzinie. Jak powiedział Tadeusz Drozda „Polacy to taki naród, który ogólnie zna się na wszystkim, a dobrze na niczym” 😉 Wąska profesja, zmniejsza ryzyko popełnienia błędu do minimum.

Na własne oczy widziałam, jakie są konsekwencje źle wykonanych, nie prawidłowo zaizolowanych fundamentów. Każdy inwestor powinien zobaczyć co dzieje się ze ścianami, dachem gdy budynek nie równomiernie osiada lub jakie są skutki, kiepsko wykonanej izolacji. Poprawki spartaczonych fundamentów są bardzo kosztowne, nie wspominając o zszarpanych nerwach.

Na naszym rodzimym rynku nadal w większości przypadków domy stawia się na tradycyjnych ławach fundamentowych. To wciąż najpopularniejsza metoda. Nie brakuję fachowców w tej dziedzinie. Wielu inwestorów decyduje się nawet na samodzielne wykonanie fundamentów metodą gospodarczą. Zazdroszczę im polotu i odwagi. Nie należę do laików w tej dziedzinie, ale biorąc pod uwagę ilość czynników, jakie mają wpływ na obliczenia i przyszłą jakość elementu, na którego barkach będzie spoczywać odpowiedzialność równomiernego przenoszenia wszystkich obciążeń, nie zdecydowałabym się na samodzielne eksperymentowanie przy fundamentach. Niech was nie zmyli fakt, iż fundamentów nie widać i pieniądze na nie wydane na zawsze zostaną w ziemi. To absolutna baza i rdzeń naszego domu. Jeżeli zaniedbacie ten etap budowy, gwarantuje wam, że już po roku użytkowania pojawią się pierwsze problemu z wilgocią, grzybem i widoczne pęknięcia na ścianach.

Ława fundamentowa oczywiście spełnia wszystkie podstawowe wymagania, jakie stawia się przed tego typu konstrukcją. Jeżeli zostanie dobrze wykonana, na pewno przez długie lata będziecie cieszyć się zdrowym domem. Dlaczego zatem nie zdecydowałam się na tego typu rozwiązanie? Powodów jest naprawdę sporo. Jeżeli czytacie mojego bloga, to już wiecie, że dom zbuduje z prefabrykatów keramzytowych. Wszystko o tej technologii znajdziecie tutaj → Dom z prefabrykatów keramzytowych – technologia przyszłości. Moim głównym założeniem jest zbudować dom szybko, precyzyjnie z wykorzystaniem doskonałych materiałów i technologii w standardzie energooszczędnym dostępnym dla każdego. Jest to wykonalne. Dom energooszczędny nie jest przeznaczony wyłącznie dla zamożnych inwestorów. Nie jest to również luksus dostępny dla nielicznych, tylko rzeczywistość dostępna na wyciągnięcie ręki. Cały sekret polega między innymi na maksymalnym zmniejszeniu czasu budowy, wykorzystaniu gotowych elementów, wyeliminowaniu ryzyka popełnia błędów konstrukcyjnych i technologicznych poprzez wykorzystanie ekip specjalizujących się wąsko w jednej dziedzinie ( nie są od wszystkiego), podział etapów budowy na maksymalnie 4 najważniejsze części – fundamenty, ściany, więźba i dach.

Stan deweloperski w 3-4 miesiące to nic nadzwyczajnego. Jednak żeby móc delektować się przyjemnością płynącą z mieszkania we własnym domu, należy bardzo odpowiedzialnie rozplanować wszystkie etapy budowy.

Poniżej postaram się przedstawić wszystkie moje powody, dlaczego zdecydował się na płytę fundamentową. Czeka was również bogata fotorelacja z całego procesu powstawania moich fundamentów  🙂 

Pisałam już o zasadności badań geotechnicznych, wszystkie informacje na ten temat znajdziecie → tutaj. Przeczytajcie uważnie, badania wykonane przez geologa mogą was ustrzec przed wieloma zagrożeniami. Dobrych i pożytecznych newsów nigdy za wiele, więc się powtórzę. Rodzaj, koszt, technologia w jakiej zostaną wykonane fundamenty, w dużej mierze może zależeć od rodzaju gruntu na naszej działce. Minęły czasy, kiedy fundament stawiało się wszędzie taki sam, wykorzystując stare metody.  Jednak stare niespodzianki możemy znaleźć do dziś – nawieziony i przesypany ziemią gruz z rozbiórek lub innych śmietnisk, fragmenty starych fundamentów,  pozostawione rury ciepłownicze lub kanalizacyjne. Taką „atrakcję” można zaliczyć do gatunku zaskoczeń natury ludzkiej. Ktoś , gdzieś, kiedyś, zrobił, przywiózł, nawiózł, zostawił. Jednak badania geotechniczne przede wszystkim czarno na białym pokażą nam, z jakim podłożem i przekrojem poszczególnych warstw ziemi mamy do czynienia. Ma to ogromny wpływ przy projektowaniu fundamentów. Moim zdaniem badania geotechniczne powinien zrobić każdy inwestor przygotowujący się do budowy domu. Właśnie wyniki z odwiertów przeprowadzonych przez uprawnionego geologa, mogą zmusić was do rezygnacji z tradycyjnych ław. Może się bowiem okazać, że wasza ziemia to grunty o słabej nośności, wysadzinowe do tego z wysokim poziomem wód gruntowych. Wtedy płyta fundamentowa będzie wręcz wskazana. Jeżeli kupiliście gotowy projekt domu, z fundamentem zaprojektowanym do warunków standardowych ( grunty o dobrej nośności, bez szkód kopalnianych z niskim poziomem wód gruntowych), a warunki glebowe okażą się niekorzystne, koniecznie będzie dostosowanie projektu do tego, co panuje pod ziemią.

 

Czas to pieniądz 

Jak już wspomniałam, liczy się czas. Kładąc na szale jedynie tę wartość, ława fundamentowa w porównaniu do płyty po prostu zostaje wbita w glebę. Nawet najbardziej skomplikowana płyta, pochłonie co najwyżej od 5 do 7 dni. Ława to przedział między 2-3 tygodnie, przy złych warunkach atmosferycznych może się znacznie wydłużyć. Do tego przerwa technologiczna kilka tygodni i w efekcie ściany można stawiać po kilkunastu tygodniach. Płyta wymaga zaledwie 2 tygodni przestoju, niekiedy (w okresie letnim) można wchodzić już po zaledwie tygodniu (w przypadku parterówek). Dla niektórych czas jest wartością względną, wolą poczekać. Tylko w tym przypadku nie ma na co. Skrócenie procesu budowy fundamentów w żaden sposób nie przekłada się na jakość wykonania. Wprost przeciwnie. Różnice są zauważalne na każdym kroku. W przeciwieństwie do klasycznej ławy, płyty fundamentowej nie wykonasz metodą gospodarczą ani nawet z pomocą zaprzyjaźnionego budowlańca. Do całego procesu projektowania i tworzenia musisz zatrudnić wyspecjalizowaną ekipę, doświadczonych i znających technologię fachowców.  Płyty nie zalejesz betonem przygotowanym na placu budowy. Chudy beton zwany „chudziakiem”, o klasie C8/10,  wykorzystywany w tradycyjnych fundamentach jako warstwa podkładowa stabilizująca podłoże, nie jest w ogóle wykorzystywany przy płycie fundamentowej. Tutaj parametry idą mocno w górę. Do zalania używa się minimum betonu klasy C20/25.

Przekrój przez płytę, czyli jak wygląda ciepły fundament

Tak mniej więcej wygląda przekrój płyty fundamentowej. W zależności od warunków panujących na działce grubość płyty nie powinna być mniejsza niż 25 cm. W przypadkach wyjątkowych, gdy sam projektant sugeruję zmiany, można zwiększyć grubość nawet do 40 cm. W zależności od producenta płyt różnice mogą występować również w kwestii wyboru między XPS a EPS.

Co to w ogóle jest? Oba materiały wykorzystywane są jako izolacja.

EPS – najprościej tłumacząc to te białe płyty styropianowe, używane do ocieplenia. Właściwa nazwa to płyty z polistyrenu ekspadowanego.

XPS – w porównaniu do EPS, ma bardziej zwartą strukturę, co ma pływ przede wszystkim na zmniejszoną nasiąkliwość nawet przy dłuższym kontakcie z wodą, charakteryzuje się większą twardością i wytrzymałością mechaniczną. XPS jest w innym kolorze niż biały, do fundamentów stosowany jest zazwyczaj niebieski, o obniżonej chłonności wody. Profesjonalna nazwa to płyta polistyrenu ekstrudowanego.

Izolacyjność termiczna 

Pewnie już zauważyliście, że styropian (EPS) lub styrodur (XPS) wykorzystany jako izolacja płyty fundamentowej tworzy swoistego rodzaju „rynne izolacyjną”, w której znajduje się cała instalacja, zbrojenie i sam beton. Rynienka pełni funkcje izolacji pionowej i poziomej. Jak wspomniałam wcześniej, są różne szkoły. Niektórzy wykorzystują tylko XPS, drudzy przeciwnie – wyłącznie EPS. Diabeł oczywiście tkwi w szczegółach. Moim skromnym zdaniem, najkorzystniej pod względem wykorzystania parametrów technicznych, właściwości i kosztów będzie wykorzystanie dwóch rodzajów płyt izolacyjnych. Ze względu na właściwości XPS należy zastosować w miejscach narażonych na agresywne działanie czynników atmosferycznych, w strefie gdzie na płytę będą oddziaływać duże obciążenia oraz w miejscach narażonych na uszkodzenia. Tańszy EPS można wykorzystać do reszty izolacji. Wizualizując to na przykładzie „rynny izolacyjnej”, XPS powinien być na dnie, EPS pośrodku i na bokach. Taki układ został zastosowany podczas budowy moich fundamentów, wszystko zobaczycie na fotkach  😉

 

Wszystkie informacje powinny się znaleźć na opakowaniu. Kolejną ważną kwestią jest wybór rodzaju zbrojenia. Również w tym przypadku istnieją przynajmniej dwie szkoły. Ja u siebie zastosowałam zbrojenie tradycyjne stalowe, wykonane na całej powierzchni. Głównym powodem była znajomość tego typu rozwiązania oraz jakość budynków postawionych 5 lat temu z zastosowaniem zbrojenia tradycyjnego. Wszystko osiadło równomiernie, brak widocznych pęknięć lub zmian wywołanych nieprawidłową pracą fundamentów. Druga możliwość to wykorzystanie zbrojenia rozproszonego-fibrobetonu, zwanego inaczej włóknobetonem lub drutobetonem. Oprócz zwykłego betonu zawiera włókna zbrojeniowe takie jak stal, szkło, tworzywa sztuczne. Temat zbrojenia jest dość kontrowersyjny. Wśród inwestorów zbrojenie tradycyjne jest w znaczącej przewadze, jednak wśród producentów i wykonawców trwa wojna podjazdowa  😀 Obie strony mają swoje argumenty, bardziej lub mniej przekonujące. Jest to szczególnie widoczne na forach internetowych, z resztą zobaczcie sami 😉  →forum muratordom – płyta fundamentowa.

Fundament do domu energooszczędnego

Płyta fundamentowa to obecnie najlepsze rozwiązanie uwzględniające właściwą izolację termiczną. Nawet najbardziej zaizolowana podłoga na gruncie, nie może się równać z jednolitym fundamentem płytowym. Brak mostków termicznym wynika przede wszystkim z ciągłości izolacji cieplnej. Opisana wyżej „rynienka fundamentowa” rozciąga się na całej powierzchni wytyczonych fundamentów, zapewniając bezpieczeństwo przed ucieczką ciepła. Niestety przypadki braku ciągłości izolacji cieplnej zdarzają się wyłącznie przy ławach fundamentowych. Takie niedociągnięcia wyjdą na jaw bardzo szybko. Po pierwsze – wyższe rachunki za ogrzewania, po drugie -miejsce przerwy izolacyjnej może przemarzać co niesie za sobą niebezpieczeństwo skraplania się wilgoci od strony wewnętrznej domu. Na pozostałe konsekwencje nie trzeba będzie długo czekać. W pierwszym rzucie pojawi się wilgoć, która może spowodować uszkodzenie tynków lub całej ściany. Kolejne następstwa to rozwój pleśni i grzybów. Na szczęście przy tradycyjnych ławach fundamentowych, można stosunkowo łatwo dokopać się i odsłonić wadliwe miejsce, jednak przygotujcie się na spore koszty.

Płyta fundamentowa doskonale akumuluje ciepło. O wiele bardziej niż nawet najlepsza ława. Ze względów technologicznym tradycyjne fundamenty nie są w ogóle do tego przystosowane. Właściwie nie powinnam porównywać tych dwóch technologii. Niesprawiedliwością byłoby zdetronizowanie ławy tylko dlatego, że to stara metoda, a przecież czasy się zmieniają i trzeba iść za rozwojem. Solidnie wykonany fundament tradycyjny, przez fachowca z doświadczeniem przetrwa całe wieki. Problem pojawia się wtedy, gdy zaczynamy wymagać odrobinę więcej od samych fundamentów. Tak właśnie było w moim przypadku. Nie chciałam kompromisów.

Zanim jeszcze powstał projekt mojego domu, wiedziałam już, że nie chcę kaloryferów. Ogrzewanie podłogowe stało się więc alternatywnym rozwiązaniem. Decydując się na dom parterowy (tutaj znajdziecie mój ukochany projekt 😀 → Mihatek), należy szanować każdy centymetr naszego bungalowa. Tradycyjna „podłogówka” na gruncie to przynajmniej 20 cm dodatkowej nadbudowy. Decyzję o ogrzewaniu podłogowym najlepiej podjąć już na etapie projektowania domu lub podczas wyboru projektu gotowego z katalogu. Wysokość płyty grzewczej musi uwzględniać średnicę całej instalacji, wykorzystaną izolację oraz sam materiał, jaki zastosujemy do wykończenia. Do tego należy pomyśleć o wysokości stropu ( ucieknie nam przecież kilkanaście centymetrów) oraz rozplanowaniu okien, szczególnie tych do samej podłogi. U mnie w kuchni, jadalni i salonie wszystkie okna są do samej ziemi, więc musiałabym to uwzględnić już na etapie projektowania. Do tego tradycyjną „podłogówkę” nie układa się pod elementami trwałej zabudowy np. pod wanną lub prysznicem, czy w kuchni pod szafkami. Trzeba to również przewidzieć i uwzględnić w projekcie.

Dlaczego by zatem nie pozbyć się tych wszystkich problemów i całą instalację grzewczą umieścić w fundamencie? Tak też się stało! Wybrałam grzewczą płytę fundamentową, która spełnia wszystkie moje wymagania, oszczędzając czas, pieniądze, zyskując dodatkowe centymetry oraz energooszczędne ogrzewanie całego domu. Do tego kanały grzewcze ułożone są na całej powierzchni płyty bez wyjątku. Co istotne, ogrzewanie podłogowe będzie zasilane piecykiem na gaz, to najtańsza dostępna możliwość.

Zanim jednak wejdę w szczegóły samego ogrzewania, chciałabym przerwać na chwilę teorię i pokazać wam jak w praktyce wyglądał proces tworzenia mojej grzewczej płyty fundamentowej. Budowa trwała całe 5 dni. Zaczęło się od pięknego słonecznego nieba w poniedziałek, a skończyło siarczystym deszczem w piątek zaledwie parę godzić po wylaniu betonu. W tej części posta pokaże wam pierwsze 2,5 dnia, czyli przygotowanie podłoża, wyprowadzenie przyłączy kanalizacyjnych i wodociągowych oraz układanie izolacji. W kolejnym poście zobaczycie montaż zbrojenia, pozostałej izolacji, wykonanie czerpni do kominka, rozprowadzenie instalacji grzewczej i zalanie betonem. W następnym artykule podsumuję również wszystkie zalety płyty fundamentowej oraz wymienię kilka wad, choć jest ich naprawdę niewiele.

 Tak wyglądała moja działka zanim wjechał ciężki sprzęt  🙂

 

Wytyczenie budynku przez geodetę.

 

Za pilnowanie słupków geodezyjnych kość się należała  😉

 

 

Niebieski przybytek bez którego ciężko na budowie…chociaż  😀

 

Łopata wbita, można zaczytać.

Około 7 rano 17 października 2016 roku na moją działkę budowlaną wjechał ciężki sprzęt, wraz z ekipą fachowców pod czujnym okiem Pana Pawła, człowieka, który na długo zostanie w mej pamięci  😛 Głównie dlatego, że poziom zaplanowania, wykonania i nadzoru nad całą budową był opracowany, niemal co do minuty. Zaledwie pięcio osobowa ekipa zap…lała jak w szwajcarskim zegarku. W życiu nie widziałam tak pracowitych ludzi. Przyzwyczailiśmy się do widoku, że na pięć osób, pracuję w maksie dwie  😉 W tym przypadku nikt nikomu niczego nie tłumaczył. Każdy kończąc jeden etap, przechodził do kolejnego i tak od 6 rano do 22. Do tego pogoda ich nie rozpieszczała. Przez pierwsze 2,3 dni było w miarę przyjemnie, bo nie padało, ale chłodno, rano zaledwie 3°C. Kolejne dni to chłód i nadciągający front deszczowy. Nawet kiedy już naprawdę lało w piątek, pracowali do ostatniej chwili. Panie Pawle – dziękuję.

Pierwsza przyjęła ciężarówka z materiałem do podsypki czyli specjalnym piaskiem

 

Gdy warstwa humusu została usunięta i chłopaki wykonali pomiary, okazało się, że będzie potrzebnych aż 10 ciężarówek, żeby wyrównać różnicę poziomów.

 W przeciwieństwie do tradycyjnych fundamentów ławowych, wykop pod płytę robi się powyżej strefy przemarzania. To kolejna zaleta tej technologii.

 

 

Chłopaki przygotowują stoły montażowe, na których własnoręcznie będą wykonywać całe zbrojenie

 

Stal do zbrojenia przywieziona

Zaraz po stali konstrukcyjnej przyjechały również stalowe pręty do łączenia wszystkich elementów

 

 

 

Coraz większa górka z humusu

To już góra  😆 

Tak właśnie wygląda ręczna robota, czyli tradycyjne zbrojenie płyty fundamentowej

W między czasie przywieźli XPS i EPS, czyli styropian i styrodur

Po usunięciu humusu, wykop zasypano specjalnym piaskiem 

 

Po zasypaniu wykopu, chłopaki rozpoczęli wyznaczanie i montaż pomocniczego szalunku

Po zasypaniu całego wykopu, do pracy ruszyła ubijarka mechaniczna

Metr po metrze.

Tak dla mnie zakończył się pierwszy dzień.  Jednak wspomniany wcześniej Pan Paweł, wysłał mi kilka nocnych fotek, na których widać, że jednak dzień tak szybko się nie skończył  🙂 

Na utwardzonym gruncie, zaczęto rozkładać izolację z płyt XPS

Następnego dnia, byłam stosunkowo wcześnie (jak dla mnie 😀 ) o 7 rano. Chłopaki już od godziny pracowali, była jeszcze szarówka.

Poniżej wyprowadzone przyłącza wody i kanalizacji

 

Płyty EPS poszły na boki. Trzeba było dociąć je na wymiar

 

Na przygotowaną płaszczyznę ze styroduru, chłopaki rozłożyli dodatkową folię przeciwwilgociową

 

Szef stoi i wszystko nadzoruję  🙂 

Szef nosi płyty!

Szef sprząta! uwierzycie?!  To jest facet  😀 

Wszystko docięte na wymiar

Styropian EPS został przyklejony specjalnym preparatem i dodatkowo zabezpieczony klamrami do wyschnięcia

Dzień skończył się na izolacji całego fundamentu. Nazajutrz rozpoczął się proces zbrojenia.

Jak widać na zdjęciu pod zbrojenie poszła dodatkowa izolacja z płyty XPS.