Izolacja stropu czyli moja przygoda z celulozą

Etap izolacji mojego domu to bardzo wazny element calego procesu budowlanego. Od jakosci materialow i samego wykonania zalezec bedzie komfort termiczny w jego wnetrzach oraz oszczednosci w okresach grzewczych. Innymi slowy, zeby cos wziac, trzeba najpierw cos dac – jezeli zamierzacie zbudowac dom energooszczedny, czekaja Was wyzsze wydatki na samym poczatku, jednak szybko sie zwroca podczas eksploatacji. Inwestycja w lepsze materialy izolacyjne powinna sie zwrocic po 2-4 sezonach. To naprawde sie oplaca. W przypadku budynkow pasywnych na zwrot poniesionych kosztow trzeba bedzie poczekac nieco dluzej. Tak czy inaczej, inwestycja bedzie procentowac, a Wasz dom za dekade bedzie tak samo aktualny, jak w roku, kiedy powstawal.

Jak juz pewnie wiecie, do izolacji swojego domu wykorzystalam chyba wszystkie dostepne metody. Na sciany zewnetrzne i szczytowe poszlo 20 cm grafitowego styropianu. Podobnej grubosci izolacje z wykorzystaniem pianki poliuretanowej zastosowalismy w strefie dziennej (wysokie sufity bez stropu), gdzie zaizolowania wymagala cala polac dachowa. Ostatnim elementem byl strop nad kuchnia i pozostala czescia domu. Oprocz samego stropu, dodatkowej izolacji wymagaly kanaly wentylacyjne, ktore wlasnie tam wija sie miedzy wiazarami. 

Dla przypomnienia i dla tych z Was, ktorzy po raz pierwszy czytaja mojego bloga – buduje dom parterowy z prefabrykatow keramzytowych z nieuzytkowym poddaszem. Strop w moim domu tworzy dolny pas wiazara, ktory jest czescia prefabrykowanej wiezby dachowej. 

Podwieszane sufity na calej powierzchni domu. Zamiast tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej – rekuperacja. Kanaly wentylacji mechanicznej zostaly wyprowadzone na poddasze i rozlokowane na wiazarach tworzacych strop. Jedynie czesc wydzielona na strych zostala pominieta i kanaly przebiegaja zaraz obok. 

W zwiazku z lokalizacja kanalow wentylacyjnych na poddaszu nieuzytkowym i koniecznoscia ich zaizolowania, podwieszanymi sufitami oraz ociepleniem samego stropu, wybor materialu izolacyjnego byl ciezkim zadaniem. Ze wzgledu na ograniczona mozliwosc wykorzystania ciezkich materialow izolacyjnych (podwieszane sufity) oraz priorytetem zwiazanym ze szczelnym i cieplym stropem, wybor materialu niemal od samego poczatku oscylowal w kierunku celulozy. Tak tez sie stalo. Ponad 40 cm izolacji pochodzacej z papieru gazetowego niczym ciepla kolderka otulila cale poddasze wraz z kanalami wentylacyjnymi. 

Czym jest celuloza wykorzystywana do izolacji?

Celuloza w czystej postaci to material powstaly w procesie przetwarzania gazet codziennych. Gdyby tak przelozyc produkcje na nasz rodzimy rynek, mozna by powiedziec, ze moj strop zostal ocieplony Gazeta Wyborcza, Glosem Pomorza czy Rzeczpospolita  😉 Na rynku dostepnych jest kilka rodzajow celuloz wykorzystywanych jako izolator w budownictwie jednorodzinnym i nie tylko. Jednak nie wszystkie posiadaja wymagane atesty i certyfikaty. Te z niewiadomego pochodzenia, kuszace niska cena omijajcie z daleka. Dlaczego? Sama celuloza  jest produktem latwopalnym i wrazliwym na dzialanie szkodnikow oraz grzybow. Dlatego producenci dodaja do niej srodki, dzieki ktorym jest calkowicie bezpieczna w uzytkowaniu oraz przyjazna czlowiekowi. Celuloza ktora wybralam do swojego domu, produkowana jest w Berlinie przez firme Dammstatt W.E.R.F., nalezaca do Grupy Isofloc. Zeby material spelnial wszystkie wymagania zwiazane z bezpieczenstwem i jakoscia do celulozy powstalej ze zwyklych gazet, producent dodaje wodorotlenek glinu i kwas borny oraz ortofosforan (V) amonu i Fungotanine, ekstrakt taniny otrzymywanej z kory drzew. Wszystko w proporcjach bezpiecznych dla czlowieka (ponizej 5%), dzieki ktorym celuloza staje sie odporna na ogien, insekty, grzyby i plesnie. Wlasciwie kazdy material izolacyjny zakwalifikowany jako niepalny posiada w swoim skladzie jakies zwiazki chemiczne, dzieki ktorym zachowuje takie wlasciwosci. Jednak producent celulozy Isoflac zapewnia, ze jego material jest biodegradowalny i przyjazny srodowisku i moze byc nawet kompostowany. Od 2002 roku producent izolacji Isofloc F spelnia wymogi europejskiego systemu zarzadzania srodowiskowego EMAS II. W tym samym czasie, dzieki wdrozeniu systemu zarzadzania jakoscia, zostal certyfikat zgodnie z ISO 9001. 

Dlaczego wybralam celuloze?

Wlasciwie polecil ja moj glowny wykonawca na samym poczatku, jednak proces wyboru odpowiedniego producenta i samego wykonania lezal juz po mojej stronie. Problem z wyborem odpowiedniego producenta i wykonawcy pojawil sie wraz z wyprowadzeniem kanalow wentylacyjnych na nie uzytkowe poddasze, co wiazalo sie z koniecznoscia ich ocieplenia. Do tego dochodzily podwieszane sufity i brak mozliwosci zastosowania np. welny mineralnej. Moje poddasze jest tak zroznicowane konstrukcyjnie, ze welna mineralna nie sposob by bylo uszczelnic wszystkie przegrody, co doprowadziloby do powstania licznych mostkow termicznych. Pianka poliuretanowa to olbrzymi koszt przy tak duzych powierzchniach, do tego gdyby wystapila koniecznosc przegladu kanalow, zapiankowane powierzchnie mocno ograniczylyby dostep do nich. Dlatego celuloza byla wrecz wskazana i stala sie jedynym skutecznym materialem izolacyjnym. Kolejna kwestia to obciazenie na sufity. W moim przypadku, przy swobodnym nadmuchu obciazenie wynikajace z 40 cm izolacji to miedzy 12-13 kg/m2. To bezpieczne wartosci, ktore dodatkowo dociazyly lekka konstrukcje wykonana z KG. Jednak to dopiero polowa sukcesu. Miedzy sufitami a kanalami wentylacyjnymi umieszczonymi na dolnym pasie wiazarow bylo niemal 75 cm roznicy. Dlatego nie lada wyzwaniem stalo sie znalezienie odpowiedniego rozwiazania, ktore pozwoliloby wykonac 40 cm nasypu z celulozy oraz przynajmniej 20 cm izolacji kanalow wentylacyjnych. Warstwa izolacji o grubosci miedzy 60-80 cm mocno obciazylaby konstrukcje oraz wygenerowalaby duze koszty. Dlatego priorytetem stalo sie odnalezienie wykonawcy, ktory w sposob fachowy i odpowiedzialny obliczy obciazenia i wykonana cala usluge wedlug standardow energooszczednych. Tak tez trafilam na Pana Mariusza, wlasciciela firmy Cellterm. 

To wlasnie Pan Mariusz zaproponowal jedyne sluszne rozwiazanie mojego dylematu dotyczacego nadmiernego obciazenia przy rownoczesnej koniecznosci zasypania celuloza stropu i kanalow wentylacyjnych. Pan Mariusz wymyslil, ze ochrona przed nadmiernym pionowym zageszczeniem materialu bedzie umieszczenie cienkiej plyty osb bezposrednio w sasiedztwie kanalow wentylacji, tworzac osobna konstrukcje, oddzielajac nasyp na strop od izolacji kanalow. Mocowania nalezalo wykonac z obu stron niebieskich kanalow. 

Przed umieszczeniem wspomnianych wspornikow nalezalo wypelnic celuloza przestrzen ponizej, czyli powierzchnie stropu. Najlepszym rozwiazaniem bylo zastosowanie metody polegajacej na aplikacji celulozy zwilzonej woda. W tym przypadku ograniczylismy w znacznym stopniu pozniejsze osiadanie materialu, ktore przy metodzie swobodnego nasypu celulozy moze dochodzic do kilku procent.

Pan Mariusz, metode na mokro zastosowal rowniez bezposrednio ponad przewodami. Osiadanie i osuwanie sie materialu izolacyjnego zostalo w ten sposob wyeliminowane. 

Jako jedyny fachowiec zwrocil rowniez uwage na kwestie oswietlenia, ktore zostalo zamontowane bezposrednio w sufitach. Jezeli zdecydujecie sie na klasyczne wysokotemperaturowe halogeny (coraz rzadziej stosowane ale jednak nadal dostepne w sprzedazy), musicie wykonac specjalne zabezpieczenia. Halogeny wydzielaja bardzo duze ilosci ciepla i sa dosc niebezpieczne nawet w przypadku ocieplenia wykonanego welna mineralna. W zabudowie nastepuje znaczny wzrost temperatury. Planujac zastosowanie takich zrodel ciepla, nalezaloby wczesniej wykonac zabezpieczajace niepalne obudowy z odizolowaniem zrodel swiatla rowniez od folii mocowanej na plytach gk. Pod wplywem wysokiej temperatury folia moze ulec nadtopieniu. Uzyte przewody i kostki powinny byc odporne na wysokie temperatury.

Miejsca montazu mozna zabezpieczyc za pomoca ceramicznych doniczek, a nastepnie odizolowac od celulozy cienka warstwa welny mineralnej. Byloby idealnie, gdyby zabezpieczeniem instalacji elektrycznej i oswietlenia zajal sie wykwalifikowany elektryk.

Zalety izolacji z celulozy

Jest ich sporo. Zacznijmy od samego poczatku. Celulozowe wdmuchiwane materialy izolacyjne Isofloc posiadaja certyfikat natureplus i FSC®. Czym jest FSC? 

Forest Stewardship Council (FSC®) jest niezalezna organizacja pozarzadowa, utworzona w 1993 roku przez reprezentantow 25 krajow, w ktorych sklad wchodza: organizacje ochrony srodowiska, organizacje handlowe, lesnicy, przedstawiciele branzy drzewnej, ludnosc rdzenna i jednostki certyfikujace.  Organizacja jest jedna z najbardziej uznanych na calym swiecie grup promujacych standardy certyfikacji lesnej

FSC® opiera sie na dwoch rozwiazaniach. Certyfikat gospodarki lesnej, dla firm, ktore zarzadzaja zasobami lesnymi oraz Certyfikat lancucha dostaw dla firm korzystajacych z produktow lesnych (producenci mebli, drukarnie, przemysl celulozowy i inni.) w celu potwierdzenia mozliwosci sledzenia pochodzenia drewna.

W ramach ciekawostki – material izolacyjny, jakim jest celuloza uzyskal miano najbardziej przyjaznego srodowisku materialu termoizolacyjnego. Celuloza zuzywa w procesie produkcji i utylizacji najmniejsza ilosc calkowitej i nieodnawialnej energii pierwotnej oraz emituje najmniejsza ilosc CO₂ do atmosfery, dzieki czemu w porownaniu z innymi materialami termoizolacyjnymi uzyskala najmniejsza ilosc eko-punktow. 

Z kolei drugi certyfikat NaturePlus jest potwierdzeniem najwyzszych standardow w zakresie ochrony srodowiska, bezpieczenstwa uzytkownikow i spelnienia wymagan prawnych. Nadawany przez Internationaler Verein für zukunftsfähiges Bauen und Wohnen – natureplus e.V. (Miedzynarodowe Stowarzyszenie na rzecz Zrownowazonego Budownictwa – natureplus e.V.), ktora jest niezalezna, obiektywna i pozarzadowa organizacja miedzynarodowa, zrzeszajaca instytuty naukowo-badawcze i firmy z branzy budowlanej oraz organizacje ekologiczne. Uzyskanie certyfikatu NaturePlus oznacza przeprowadzenie i zdanie rygorystycznych testow jakosciowych i badan laboratoryjnych.  Jakie wymagania musza spelniac materialy izolacyjne objete certyfikatem, w naszym przypadku Isofloc? Musi skladac sie co najmniej z 85% (w przypadku isofloc F jest to 90%) makulatury gazetowej pochodzacej z recyklingu nalezacej do grupy 2.01 (wg Europejskiej Listy BIR). Sa to gazety zawierajace max. 5% masy gazet i ogloszen kolorowych. 
Zwiazki, dzieki ktorym material staje sie nie palny, sa w stezeniu bezpiecznym dla ludzkiego zdrowia. Izolacja isofloc F spelnia rygorystyczne progi emisji lotnych zwiazkow organicznych i kryteria zawartosci innych chemicznych substancji. NaturePlus potwierdza rowniez, ze Isofloc F jest odporny na rozwoj plesni, grzybow i bakterii. 

Ochrona przed przegrzaniem latem

W moim przypadku zle zaizolowany strop, szczegolnie latem przyczynilby sie w ogromnym stopniu do przegrzewania pomieszczen wewnetrznych. Dlatego wlasnie zdecydowalam sie na celuloze, ktora w okresie letnim wykazuje wysokie cieplo wlasciwe materialu. Czym jest ten wskaznik? Cieplo wlasciwe materialu jest to ilosc ciepla potrzebna, aby o 1 stopien Kelvina podniesc temperature 1 kg materialu termoizolacyjnego. Innymi slowy, im wieksze cieplo wlasciwe materialu, tym wiecej ciepla moze byc zatrzymane przez termoizolacje i tym dluzej pomieszczenia pozostaja chlodne. Oczywiscie celuloza sprawdzi sie nie tylko na stropie, ale akurat u mnie ten element konstrukcyjny zostal zaizolowany. 

Izolacja termiczna w zimie 

Ochrona przed przegrzaniem naszego domu jest istotna, jednak z puntu widzenia strefy geograficznej i klimatu panujacego w Polsce o wiele bardziej szczegolowo weryfikujemy kwestie izolacji domu w okresach jesienno-zimowych i zimowo-wiosennych. Ograniczenie strat wynikajacych z ucieczki cieplego powietrza przez przegrody przeklada sie na oszczednosci w rachunkach za ogrzewanie. Pisalam juz o tym wielokrotnie i pewnie jeszcze nie raz o tym przypomne, jednak to absolutna podstawa przy budynkach energooszczednych, wiec warto o tym pamietac. Liczy sie nie tylko sam material, ale rowniez (chyba przede wszystkim) fachowy montaz i profesjonalne wykonanie. W przypadku wartosci i wspolczynnikow materialow izolacyjnych, jakie maja wplyw na termoizolacje naszych domow to wspolczynnik przewodzenia ciepla λ, obliczany na podstawie europejskiej normy EN ISO 10456: 2007-12.

Co on oznacza? Najprosciej tlumaczac – wspolczynnik pokazuje ile ciepla przeplywa przez dany material z cieplejszej strony (wnetrze budynku) na chlodniejsza (zewnetrze lub nieogrzewane poddasze). W tym przypadku im mniejsza jego wartosc tym lepsza izolacja termiczna. 

Taki wspolczynnik materialu izolacyjnego to dobra wrozba dla naszego portfela i komfortu mieszkania. Do tego celuloza ma jeszcze jedna dobra ceche, wynikajaca nie tyle z samego materialu, ile ze sposobu jej aplikacji i montazu. Celuloza wtlaczana w przegrody budowlane lub swobodnie aplikowana na wybrane czesci konstrukcyjne wypelnia je szczelnie, tworzac jedna nieprzerywalna warstwe izolacji. Wchodzi doslownie wszedzie i niczym plomba wypelnia kazda najmniejsza szparke, laczenia lub pekniecia. W przypadku zamknietych ciezko dostepnych przegrod wykonuje sie niewielki otwor pozwalajacy wdmuchnac celuloze do srodka. Dla pewnosci wykonawca, na zyczenie klienta moze wykonac badanie termowizyjne potwierdzajace szczelne zaizolowanie calej powierzchni. 

zrodlo:cellterm.pl

Izolacja akustyczna 

W moim przypadku nie ma to wiekszego znaczenia, gdyz w domu parterowym bez uzytkowego poddasza wyciszenie stropu nie jest tak wazne. Zupelnie przypadkowo odkrylam, ze Pan Mariusz, wdmuchujac 40 cm celulozy w przestrzen miedzy podwieszanym sufitem a dolnym pasem wiazara obitym plyta OSB, zapewnil mi rowniez bariere akustyczna podczas deszczowych lub wietrznych dni. Co wiecej, gdy chodzi sie po strychu, ktory zlokalizowany jest nad strefa nocna w wyrazny sposob, ograniczyla sie akustyka tego miejsca. Ciekawa jestem jaki efekt daloby wypelnienie scian w domach szkieletowych? To moze byc ciekawe rozwiazanie do tego typu konstrukcji. 

Skad taki efekt? Energia fal dzwiekowych, ktore rozchodza sie w pomieszczeniach, wytracana jest, gdy napotyka na miekka i elastyczna celuloze. Do tego bezspoinowa izolacja, jaka jest celuloza, wspiera tlumienie dzwiekow. Wszystko co proste zawsze sie sprawdza  🙂 

Ochrona konstrukcji drewnianych 

Jak twierdzi producent, szczelna i wysoce poroprzepuszczalna izolacja wykonana z celulozy pozwala na rezygnacje ze stosowania chemicznych preparatow do impregnacji drewna. To bardzo zachecajaca deklaracja, jednak trzeba spelnic kilka dodatkowych wymogow. Pozwala na to norma DIN 68800-2, wedlug ktorej mozna zrezygnowac ze srodkow chemicznych pod warunkiem przestrzegania zasad uniemozliwiajacych ataki owadow – drewniany element jest zamkniety ze wszystkich stron, tak ze insekty nie dostana sie do srodka lub elementy konstrukcyjne z drewna umozliwiaja czeste ogledziny i pelna kontrole. Nie jestem pewna czy w praktyce jest to w ogole mozliwe. W kazdym domu jest takie miejsce, do ktorego dostep jest ograniczony zwlaszcza dla osob na co dzien niezajmujacych sie konserwacja i ciaglym sprawdzaniem konstrukcji. Co nie zmienia faktu, ze takie wlasciwosci celulozy co bardzo przydatna cecha. Nawet gdy do konstrukcji np. wiezby uzyjecie nie do konca suchego drewna, izolacja z celulozy nie zablokuje procesu schniecia, wyprowadzajac sukcesywnie wilgoc ze swojego wnetrza. 

zrodlo:derowerk.pl

Sama chyba nie zdecydowalabym sie na wykonanie konstrukcji z drewna nieimpregnowane chemicznie czy tez w inny sposob, jednak celuloza wspierajaca odprowadzanie nadmiaru wilgoci daje poczucie komfortu i bezpieczenstwa, przynajmniej w tym aspekcie. 

Ochrona przeciwpozarowa 

Celuloza isofloc f nie rozprzestrzenia ognia, nie wytwarza trujacego dymu ani kapiacych kropli. W bezposrednim kontakcie z otwartym ogniem ulega zwegleniu, chroniac w ten sposob konstrukcje drewniane.

Zobaczcie, co dzieje sie z celuloza narazona na bezposredni kontakt z ogniem. 

Oszczednosc czasu czyli szybka aplikacja 

Izolacja z celulozy to jedna z najszybszych metod ocieplenia domu. Zaizolowanie calego poddasza wraz z wykonaniem konstrukcji pod kanaly wentylacyjne, zajelo Panu Mariuszowi kilka godzin. Byc moze caly proces wdmuchiwania i powstawania termoizolacji byl dlatego tak szybki i sprawny, gdyz Pan Mariusz kilkanascie dni wczesniej przyjechal do mnie na budowe i w bardzo szczegolowy sposob zrobil pomiary i zdjecia, dzieki ktorym mogl zaplanowac przyszle prace. Zeby nie bylo watpliwosci – siedziba firmy nie jest po sasiedzku. Znajduje sie na mazurach niedaleko Gizycka. Nawet tuz po wykonaniu calej uslugi, gdy wydawalo mi sie, ze jeden z fragmentow poddasza zostal pominiety (chodzilo o podcien nad wejsciem glownym, ktory z perspektywy strychu wydawal sie pomieszczeniem gospodarczym) Pan Mariusz byl gotowy przyjechac niemal na drugi dzien i wypelnic brakujaca przestrzen. Bez zbednego cukrzenia – pelen profesjonalizm. 

Czy istnieja jakies wady?

Bez watpienia, dla niektorych inwestorow wada tego typu izolacji jest brak mozliwosci wykonania ocieplenia samodzielnie. Izolacja z celulozy wymaga uzycia specjalistycznych sprzetow wartych fortune. Do tego dochodzi kwestia obliczenia obciazen konstrukcyjnych, ktora lezy w gestii specjalisty. Kolejny aspekt dotyczacy samej aplikacji to przeogromne pylenie podczas pracy. Nie pokaze Wam zdjec zrobionych podczas pracy Pana Mariusza, gdyz poziom zapylenia poddasza byl na tyle duzy, ze uniemozliwial wykonanie nawet jednej fotki. Przez chwile zastanawialam sie nawet czy ten pyl kiedykolwiek opadnie 😉 Spokojnie, na drugi dzien rano nie bylo sladu po unoszacej sie celulozie. Wszystko rownomiernie opadlo, tworzac puchata kolderke. 

Pewnego rodzaju niedogodnoscia w przypadku swobodnego nasypu z celulozy jest osiadanie materialu nawet ok. 13%. Dlatego wlasnie kwestie montazowo-aplikacyjne powinnismy zostawic specjaliscie, ktory potrafi przewidziec i dokladnie obliczyc zapotrzebowanie na material. 

Gotowa izolacja z celulozy

Bez watpienia celuloza jest bardzo ciekawym materialem izolacyjnym godnym zainteresowania. Jest tansza od pianki, a koszty zastosowania tej formy izolacji porownywalne sa do zastosowania welny mineralnej lub innych tego typu materialow. Zaskoczeniem dla mnie jest izolacja akustyczna, jaka daje celuloza oraz szybka aplikacja. 

Zobaczcie na efekt kilkugodzinnej pracy Pana Mariusza. Na zywo szaro-kremowa izolacja wyglada jeszcze fajniej 🙂 

W czasie gdy Pan Mariusz znajdowal sie na poddaszu, wdmuchujac celuloze w przegrody i na kanaly wentylacyjne, drugi Pan zaladowywal material izolacyjny bezposrednio do specjalnej maszyny. Jak sie komunikowali? Nie, nie krzyczeli do siebie caly dzien 😉 Sasiedzi by tego nie wytrzymali. Pamietajcie loki-toki? to podstawowy srodek komunikacji u specjalistow od celulozy 🙂 

Ten czerwony kanal przetransportowal wszystko co bylo w samochodzie  🙂 

Jest i ona – Pani Celuloza 🙂 

Na koniec moj strych uzytkowy. Wyszlo ponad 30 metrow. Oczywiscie pod spodem jest co? Celuloza 😛 

Co myslicie o tego rodzaju izolacji? Celuloza nie jest tak powszechna jak welna mineralna czy styropian. Jednak wydaje sie byc bardzo rozwojowa i przyszlosciowa. Ma doskonale parametry, mozna ja stosowac niemal do wszystkich przegrod budowlanych, cenowo wypada bardzo przystepnie. Na pewno godna jest zainteresowania i uwagi. Zwlaszcza polaczona z fachowym montazem.