Kocioł gazowy – który wybrać?

Kocioł gazowy to serce całej instalacji grzewczej. Od jego sprawności i wydajności zależeć będzie nasz komfort termiczny oraz wygoda użytkowania ciepłej wody. Dlatego wybór tego odpowiedniego, nie może być dziełem przypadku, lecz dobrze przemyślaną decyzją, wynikającą z konkretnych potrzeb i samych parametrów kotła. Moc urządzenia, jego efektywność powinna być dopasowana i skrojona na miarę naszego domu oraz potrzeb jego użytkowników. Jak wybrać ten odpowiedni? Czym się kierować? Na takie pytania może odpowiedzieć jedynie fachowiec, który na co dzień zajmuję się tematem optymalizacji instalacji grzewczej. W dzisiejszym poście dowiecie się właśnie, na co zwrócić uwagę wybierając kocioł gazowy, jakie są rodzaje i czym się różnią. Dowiecie się również jaki kocioł będzie rządził u mnie, dlaczego akurat ten model o takiej mocy. Tym razem na te wszystkie pytania nie odpowiem Wam sama, tylko poproszę o to profesjonalistę. Właściwie już to zrobiłam:-)

 Zacznę trochę od końca. Zazwyczaj w moich postach najpierw opisuję i argumentuje wybór danej technologi lub po prostu rozwiązania, dopiero później przedstawiam konkretne urządzenie wraz z opisem technologicznym. Dzisiaj będzie dokładnie odwrotnie. Dlaczego? Szukając odpowiedzi na moje pytania i dylematy związane  z wyborem kotła gazowego, przejrzałam chyba wszystkie dostępne urządzenia na rynku. Wybór jest ogromny. Kupując samochód dla swojej rodziny, nawet największy laik jest w stanie stwierdzić, czy auto zaspokoi oczekiwania i wymagania swoich właścicieli. Ilość miejsc, bezpieczeństwo, spalanie, przebieg (w przypadku używanych), cena, koszty eksploatacyjne (ubezpieczenie, serwisowanie, gwarancje), komfort jazdy czy sama stylistyka to kwestie do ogarnięcia niemal przez każdego „Homo sapiens” 😉 Jednak w przypadku kotła gazowego, po zapoznaniu się z kilkunastoma ich rodzajami, nadal nie wiedziałam (nie byłam pewna), który spełni moje oczekiwania i wymagania związane z grzaniem domu i przygotowaniem ciepłej wody. Do tego dochodziła kwestia ogrzewania podłogowego i podziału na poszczególne strefy. Jednego byłam pewna. Po kilku wizytach w salonach firmowych poszczególnych producentów i zapoznaniu się z ich ofertą, sprzętem i gwarancjami, wiedziałam jakiej produkcji kocioł chce mieć u siebie. 

Od początku roku, pokonując trasę dom-budowa, dziesiątki razy mijałam salon firmowy Viessmann. Był to jeden z pierwszych autoryzowanych punktów zajmujących się doradztwem, sprzedażą i serwisowaniem kotłów gazowych, który odwiedziłam. Jak już pewnie wiecie, czytając mojego bloga, oprócz aspektów czysto technicznych, ogromną uwagę przywiązuję do tzw. czynnika ludzkiego, czyli po prostu nieustannie poszukuje osób kompetentnych, doświadczonych w swoim fachu, odpowiedzialnych i kreatywnych. Tak trafiłam na Pana Michała Jóźwiaka, doradcę technicznego w salonie firmowym Viessmann Silver System.

Pan Michał po prawej w koszuli w kratę  🙂 

To właśnie on wytłumaczył, dlaczego instalacja grzewcza oparta na kotle gazowym powinna być dobrana do każdego domu indywidualnie, a wybór kotła, jego mocy powinien wynikać z konkretnych parametrów samego domu, oraz przyszłego trybu życia jego mieszkańców. Oczywiście ostateczna decyzja zawsze należy do inwestora, ale dobrze poinformowany gospodarz ma szanse wybrać świadomie, nie kupując kota w worku. Jesteście ciekawi, jaki kocioł wybrałam do swojego domu? Jak już wspomniałam, zacznę od końca. Najpierw pochwalę się urządzeniem 😉 , w dalszej części fachowiec wyjaśni, dlaczego akurat to rozwiązanie, przedstawi różnice pomiędzy różnymi kotłami oraz odpowie na najczęściej zadawane pytania. W ten sposób będzie Wam łatwiej zrozumieć i dobrać optymalne urządzenie dla siebie. Poniżej moja „lodówka” czyli mój kocioł gazowy  🙂 

Vitodens 222-F

źródło:silver.viessmann.com.pl

Tak wygląda na żywo 🙂 Według mojego doradcy technicznego w moim domu wystarczy kocioł o mocy 1,8-19,0 kW. 

Zazwyczaj kwestia estetyczna urządzeń odpowiedzialnych za tak ważne aspekty jak ogrzewanie, wentylowanie czy pozyskiwanie energii schodzi na ostatnie miejsce. Jednak w tym przypadku trudno przejść obok tak eleganckiej i nowoczesnej formy, jaką przyjął kocioł gazowy. Nie powiem, miałam do wyboru jego wiszącego kuzyna z osobnym zasobnikiem wody, ale to właśnie „stojący” model zdobył moje serce 🙂 

Przekrój przez kocioł 

Model  Vitodens 222f, który wybrałam, dostępny jest w dwóch wersjach. Vitodens 222-F typ B2TB z zabudowanym zasobnikiem warstwowym c.w.u. o pojemności 100 litrów, z zasobnikiem warstwowym 130 litrów (kocioł o mocy 1,8-35 kW) oraz Vitodens 222-F typ B2SB, z zabudowanym podgrzewaczem pojemnościowym 130 litrów, wyposażonym w wężownicę grzewczą. W moim przypadku wybrałam ten drugi z powodu twardej wody w okolicy. Wersja z emaliowanym, wężownicowym podgrzewaczem będzie lepsza. 

Czas na odrobinę szczegółów, czyli dane techniczne, parametry i charakterystyka kotła Vitodens 222F.

Piec będzie zainstalowany dopiero w gotowym pomieszczeniu technicznym. Nie warto ryzykować zabrudzenia lub uszkodzenia nowego sprzętu. W czasie, kiedy kocioł oczekuje na przyjazd do swojej nowej kwatery, jego obowiązki osuszania i ogrzewania domu przejął jego starszy kuzyn, a właściwie kuzynka – koza, model ultra therm 2017 w wersji ze stali rdzewnej, ale niezniszczalnej  😉 

 Kocioł Vitodens 222F można postawić niemal wszędzie, nawet w kuchni. Ze względu na cichy tryb i przyjemny kompaktowy kształt, na pewno nie będzie przeszkadzał swoim domownikom. 

Emaliowany zasobnik wody ładowany warstwowo (wybrałam 130 litrów) powinien zapewnić wysoki komfort korzystania z ciepłej wody. Pobierana woda zastępowana jest na bieżąco nową podgrzaną, gotową do użycia. 

Automatyczna regulacja spalania obniża koszty

Wszystkie kotły Viessmann posiadają zintegrowany układ regulacji spalania. Układ ten automatycznie dostosowuje palnik do uwarunkowań związanych z różnymi typami gazu (gaz ziemny GZ-50/GZ-41,5, gaz płynny, biogaz). Efektem tego jest optymalizacja efektywności energetycznej oraz redukcja emisji substancji szkodliwych do atmosfery.

10 lat gwarancji na wymiennik ciepła 

Kotły Viessmann wyposażone są w wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej. Technologia ta zapewnia wysoki współczynnik sprawności sięgający 98 procent. Dlatego firma udziela  10-letniej gwarancji właśnie na ten element swoich urządzeń, obejmującą nieszczelność na skutek korozji. Warunkami uzyskania gwarancji jet:

• Uruchomienie przez osobę posiadającą uprawnieni firmy Viessmann 
• Rejestracja kotła przez klienta na stronie www.viessmannn-servis.pl/ViKlient
• Wykonanie corocznych przeglądów

Gwarancja dotyczy:

Gazowe kotły kondensacyjne:

• Vitodens (wszystkie typy bez BPJA, BPJC oraz BPJD)
• Vitosolar 300-F z Vitodens 200-W/300-W

Olejowe kotły kondensacyjne:

• Vitoladens 300-C
• Vitoladens 300-T
• Vitorondens 200-T

5-calowy wyświetlacz dotykowy

Dla mnie to ogromne ułatwienie. Wyświetlacz o przekątnej prawie 13 centymetrów umożliwia wyświetlanie wszystkich funkcji kotła gazowego. Funkcja asystenta ułatwia pierwsze uruchomienie urządzenia po jego zainstalowaniu, jednak i tak powinien zrobić to fachowiec. Uruchomienie serwisowe jest częścią usługi związanej z podłączeniem kotła, więc regulację systemu i przygotowanie kotła do pracy zostawmy profesjonaliście. Zresztą tylko w ten sposób możemy uzyskać wpis do karty gwarancyjnej. 

Na 5-calowym wyświetlaczu możemy zobaczyć między innymi zużycie gazu na potrzeby ogrzewania i podgrzewu ciepłej wody. W przejrzysty sposób wyświetla się także aktualny stan naładowania zasobnika ciepłej wody użytkowej. Histogram pokazuje wszystkie wartości w zależności od preferencji według dnia, tygodnia miesiąca lub roku.

 Podłączenie i zarządzanie przez internet

Dla zwolenników nowoczesnych rozwiązań wartością dodaną do kotła gazowego może być możliwość zdalnej obsługi ogrzewania poprzez aplikację mobilną i adapter Vitocom 100 LAN1. Łączymy go bezpośrednio z routerem, umożliwiając dostęp do kotła poprzez smartfon lub tablet. Aplikacja Vitotrol Plus App pozwala na zdalny nadzór i sterowanie całą instalacją grzewczą. Aplikacja jest całkowicie darmowa. Więcej informacji znajdziecie → tutaj. 

Koszty 

Niestety w ostatnich miesiącach prawie wszystkie materiały budowlane i urządzenia powiązane z tą branżą poszybowały w górę o kilka procent. Od stali, styropianu poprzez okna, pokrycia dachowe i urządzenia jak kotły gazowe czy same grzejniki. W przypadku kotłów Viessmann nowe ceny obowiązują od 1 kwietnia, jednak podwyżki dotyczą chyba wszystkich producentów i dystrybutorów techniki grzewczej. Dokładny cennik i wszystkie niezbędne informacje znajdziecie → tutaj. 

Nie było łatwo  😉 Pan Michał, doradca techniczny w salonie firmowym Viessmann Silver System to zajęty człowiek. Tam nikt się nie nudzi, nie mają na to czasu. Samochodów firmowy ze sprzętem i hydraulikami jeździ z jednej realizacji na drugą. Udało się jednak odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań. Mam nadzieję, że rozwieją niektóre Wasze wątpliwości. 

Czym się różni kocioł kondensacyjny od tradycyjnego?

Każdy z wymienionych kotłów ogrzewa budynek oraz wodę użytkową, jednak różnią się od siebie. Zarówno pierwsze, jak i drugie urządzenie może ogrzewać wodę zasilającą instalację ogrzewania budynku do wysokiej temperatury np. 80°C. Występują jako jedno- i dwu-funkcyjne oraz z wbudowanym zasobnikiem c.w.u.

Kocioł kondensacyjny to urządzenie z zamkniętą komorą spalania, natomiast kocioł tradycyjny dostępne są z otwartą lub zamkniętą komorą spalania. Zamknięta lub otwarta komora spalania określa sposób doprowadzenia powietrza do kotła.
W przypadku zamkniętej komory spalania kocioł może pobierać powietrze do spalania bezpośrednio z zewnątrz budynku np. przez rurę wyprowadzoną na zewnątrz przez ścianę. Ogrzewając dom gazem ziemnym, nie potrzebna jest wówczas wentylacja nawiewna pomieszczenia kotłowni, czyli kratka wentylacyjna w ścianie zewnętrznej budynku, przez którą powietrze z zewnątrz napływa do pomieszczenia kotłowni. Pomieszczenie, w którym znajduje się kocioł nie jest wychładzane przez zimne powietrze napływające do niego z zewnątrz, co jest szczególnie istotne, jeśli kocioł znajduje się np. w łazience. Dodatkową zaletą kotła z zamkniętą komorą spalania jest brak możliwości przedostania się spalin do pomieszczenia kotłowni.
W przypadku otwartej komory spalania kocioł pobiera powietrze z pomieszczenia, w którym się znajduje. Wówczas odpowiednia ilość powietrza potrzebna do spalania powinna być doprowadzana przez kratkę w ścianie budynku. Kotły kondensacyjne pracują z wyższą sprawnością od tradycyjnych, czyli lepiej wykorzystują paliwo zapewniając niższe koszty ogrzewania. Osiągają sprawność do 109%, podczas gdy tradycyjne kotły tylko do 90% (92%).

Gdzie według obowiązujących przepisów powinien być zamontowany kocioł gazowy?

W przypadku nowego budownictwa –  pomieszczenie nie mniejsze niż 8 m3 i wysokości 2,2 m. Dla starych budynków pomieszczenie 6,5 m3 i wysokości 1,7 m. oraz w pomieszczeniu, w którym na stałe nie przebywają użytkownicy. Co więcej, przy zamkniętej komorze spalania w przypadku kotła kondensacyjnego z zasysem powietrza do spalania z zewnątrz, potrzebna będzie wentylacja grawitacyjna wywiewna. 

Otwarta komora spalania (kotły starego typu atmosferyczne systematycznie wycofywane ze sprzedaży) lub w przypadku kotła kondensacyjnego z zasysem powietrza do spalania z kotłowni potrzebna będzie wentylacja nawiewna i wywiewna. 

Zasada jest prosta – ilość spalonego powietrza wyrzuconego przez komin musi się równać ilości powietrza doprowadzonego do spalania. Do tego kotły kondensacyjne potrzebują na stale przyłączony odpływ kanalizacji.

W tym miejscu warto wspomnieć o rodzaju gazu. Gaz ziemny – wentylacja wywiewna przy suficie. Jest on lżejszy od powietrza, ucieka ku górze. Gaz „płynny”-  kratka równo z podłogą. Ten rodzaj gazu jest cięższy od powietrza, więc w razie wycieku musi uciec na zewnątrz „po podłodze”. Przy gazie typu Propan nie może być w pomieszczeniu wpustu podłogowego -kanalizacyjnego.

Kocioł jedno funkcyjny czy dwufunkcyjny – różnice, zalety i zastosowanie

Kocioł jednofunkcyjny ogrzewa wodę, która zasila instalację grzewczą w budynku (np. grzejniki) oraz ogrzewa wodę użytkową w osobnym podgrzewaczu pojemnościowym wiszącym obok kotła lub ustawionym pod kotłem (przykład vitodens 222F). Podgrzewacz jest to zbiornik na wodę użytkową wyposażony w wymiennik ciepła, najczęściej w formie wężownicy grzewczej. „Gorąca” woda z kotła przepływa przez wężownicę i ogrzewa wodę użytkową w podgrzewaczu. Podgrzewacz o pojemności do 80 l może wisieć obok kotła, o pojemności do 150 l można ustawić pod nim. Wszystko powyżej będzie zlokalizowane obok kotła.
Zimna woda wodociągowa wpływa do podgrzewacza, w którym ogrzewana jest przez kocioł do wymaganej temperatury. W podgrzewaczu znajduje się czujnik temperatury, dzięki któremu kocioł „wie” kiedy należy ją dogrzewać, aby była gotowa do użycia.
W kotłach jednofunkcyjnych wydajność, dostępna ilość c.w.u., zależy głównie od pojemności podgrzewacza.

Kocioł dwufunkcyjny również ogrzewa wodę do instalacji c.o. oraz ciepłą wodę użytkową przez znajdujący się w kotle wymiennik płytowy. Jak wskazuje nazwa, pełni dwie funkcje: ogrzewanie wody do c.o. i c.w.u. realizowane są w jednym urządzeniu.
Ciepła woda użytkowa ogrzewana jest w kotle w sposób przepływowy, to znaczy w momencie jej poboru – po odkręceniu kranu zimna woda wodociągowa przepływa przez wymiennik, gdzie jest ogrzewana do wymaganej temperatury, a następnie płynie do kranów.
W kotłach 2-funkcyjnych wydajność, dostępna ilość c.w.u., zależy od mocy grzewczej kotła. W małych domach lub mieszkaniach zapotrzebowanie na ciepło do ich ogrzewania może wynieść 7 kW. Ze względu na komfort c.w.u. konieczne może być zastosowanie kotła o mocy do 20 czy 24 kW.

Który zatem wybrać? Zakładając, że każdy z kotłów będzie miał odpowiednią moc na potrzeby ogrzewania domu, pozostaje jeszcze uwzględnić jego wydajność c.w.u., cyrkulację wody użytkowej itp.
Kocioł dwufunkcyjny przepływowy stosuje się najczęściej w mieszkaniach i małych domach jednorodzinnych z jedną łazienką, gdzie punkty poboru c.w.u. nie są zbytnio oddalone od kotła.
W domach z dwiema łazienkami stosuje się przeważnie kocioł jednofunkcyjny z podgrzewaczem o odpowiedniej pojemności lub kocioł wiszący i stojący z zabudowanym zasobnikiem c.w.u.

Jak wybrać odpowiedni kocioł gazowy do swojego domu?

Kotły gazowe dostępne na rynku mają za zadanie ogrzanie domu i wody do codziennego użytku. Każdy kocioł to potrafi. Jedną z kluczowych funkcji, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest moc kotła. Jeżeli wybierzemy za duży, będzie zużywał więcej gazu, za który trzeba będzie zapłacić. Kolejna ważna rzecz to sprawdzenie ile ciepłej wody użytkowej może dostarczyć nam kocioł gazowy czy będzie to wystarczająca ilość, zakładając np. że w jednej z łazienek zamontujemy deszczownice, która wymaga dużej ilości ciepłej wody do uzyskania komfortu, na jakim wszystkim zależy. Poza tym unikniemy sytuacji, w których korzystanie z np. dwóch łazienek równocześnie stanie się kłopotliwe, gdyż nasz sprzęt nie zdoła zagrzać ciepłej wody.

Posłużę się informacjami dostępnymi na stronie kotły.pl, gdyż w sposób wyczerpujący i klarowny wyjaśniają na co warto zwrócić uwagę, wybierając odpowiedni kocioł gazowy.

Raz jeszcze przegląd kotłów pod względem ogrzewania wody użytkowej:

Kotły dwufuknkcyjne przepływowe – ogrzewają wodę użytkową w sposób przepływowy (nie mają zbiornika ciepłej wody). Ilość ciepłej wody zależy wyłącznie od mocy grzewczej kotła. Nie można tutaj zastosować cyrkulacji wody użytkowej, nie są przystosowane do pełnej współpracy z kolektorami słonecznymi. Kotły tego rodzaju są stosunkowo tanie w zakupie.

Ważne– jeśli odkręcimy kran równocześnie w dwóch punktach poboru c.w.u., np. w łazience i kuchni, wówczas ciepła woda może mieć niższą temperaturę od wymaganej lub będzie nawet zimna.

kotły gazowe jednofunkcyjne – ogrzewają dom a c.w.u. w osobnym zbiorniku ustawionym np. pod kotłem lub obok. Wydajność c.w.u. zależy tutaj przede wszystkim od pojemności zbiornika. Do zbiornika można podłączyć cyrkulację wody użytkowej. Takie kotły mogą optymalnie współpracować z kolektorami słonecznymi, pozwalają na swobodną rozbudowę instalacji w przyszłości, np. dołożenie pompy ciepła, kotła na paliwo stałe lub kominka.

kotły gazowe kompaktowe – są to kotły z zabudowanym zbiornikiem c.w.u.: wiszące (zbiornik do ok. 50 litrów pojemności) i stojące – 100, 130, 170 i 200 litrów (wszystko spakowane w jednym urządzeniu, które zajmuje niewiele miejsca). Zbiorniki większej pojemności (np. 170, 200 litrów), znajdziemy w kotłach przystosowanych do współpracy z kolektorami słonecznymi. O wydajności c.w.u decyduje tutaj pojemność zbiornika i moc grzewcza kotła.  Przy małych zbiornikach nie zaleca się stosowania cyrkulacji wody użytkowej, od pojemności 100 litrów jest dozwolona. Rozbudowa instalacji w przyszłości o dodatkowe źródła ciepła może być kłopotliwa lub niemożliwa do zrealizowania.

Moc kotła

Kocioł gazowy powinien dostarczać tyle ciepła, ile potrzebuje dom do jego ogrzania. Przez większą część okresu grzewczego temperatura zewnętrzna wynosi ok. 0°C. Więc dom potrzebuje ok. połowy ciepła, na jakie została zaprojektowana instalacja ogrzewania.

Przykładowo, jeśli przy temperaturach zewnętrznych do ogrzania domu potrzebujemy 12 kW mocy grzewczej, to przy 0°C wystarczy już ok. 6 kW.
Wybierając kocioł, szczególnie dla domu o małym zapotrzebowaniu na ciepło, warto zwrócić uwagę na zakres modulacji mocy grzewczej. Im będzie większy, tym kocioł gazowy lepiej będzie się dopasowywał do zapotrzebowania na ciepło, będzie rzadziej się załączał, a tym samym będzie zużywał mniej gazu.
Zakres modulacji mocy grzewczej  (zakres modulacji palnika), jest to przedział mocy kotła, w którym dopasowuje on ilość wytwarzanego ciepła w zależności od zapotrzebowania budynku na ciepło (w zależności od temperatury zewnętrznej), np. 3,2-19 kW (Vitodens 200-W) .

Wymiennik spaliny-woda

Jest to wymiennik ciepła, w którym spaliny przekazują ciepło wodzie grzewczej – zasilającej ogrzewanie domu. Jego konstrukcja i materiały, z jakich został wykonany będzie mieć duży wpływ na to jak długo będziemy użytkować nasz kocioł i czy w trakcie jego eksploatacji nie pojawią się problemy.
Najtrwalszym materiałem do budowy kotłów jest stal szlachetna (nierdzewna). Najlepszy efekt uzyskamy jeśli nasz kocioł gazowy będzie wykonany ze stali wysokogatunkowej z dodatkiem tytanu i molibdenu, odpornej nawet na agresywne działanie wody morskiej.

Kontrolowane spalanie

Jakość gazu ziemnego może się zmieniać. Dlatego, warto żeby nasz kocioł gazowy mógł kontrolować jakość spalanego paliwa. Rozwiązanie to zapewni optymalną pracę kotła z zawsze maksymalną sprawnością. Tym samym maksymalnie będzie on wykorzystywał energię zawartą w paliwie, co z kolei przełoży się na niższe rachunki za gaz.

Grzeje gdy jest taka potrzeba

Zaawansowane systemy regulacji pracy kotła sprawdzają, jak szybko budynek traci ciepło. Na tej podstawie regulator decyduje czy szybciej należy załączyć kocioł, czy też można jeszcze trochę poczekać. Skutkiem działania kontroli i optymalizacji dostarczanego ciepła jest rzadsze załączenia kotła, zwłaszcza wiosna i jesienią. Im kocioł załącza się rzadziej, tym mniej zużywa gazu – jest więc oszczędniejszy.

Instalacja ogrzewania w domu

Kotły kondensacyjne mogą współpracować z każdym rodzajem instalacji ogrzewania domu. Oczywiście, najlepsze będzie ogrzewanie podłogowe i ścienne, gdyż jest to tzw. ogrzewanie niskotemperaturowe. Równie dobrze kocioł poradzi sobie z grzejnikami zaprojektowanymi na temperaturę zasilania np. 55, 60 a nawet 70°C.
Wybierając sposób ogrzewania domu, warto pomyśleć o przyszłości. Im niższą temperaturę wody będzie potrzebować instalacja ogrzewania naszego domu, tym będziemy mieli większe możliwości optymalnej modernizacji lub rozbudowy naszej instalacji w przyszłości, np. do kotła gazowego będziemy mogli dołożyć pompę ciepła lub zastąpić kocioł pompą ciepła.
Dobry kocioł gazowy to taki, który spełni wszystkie oczekiwania użytkownika. Dla wielu będzie to łatwa i komfortowa obsługa. Dla niektórych, na pierwszym miejscu może być jak najtańsze ogrzewanie gazem. Natomiast każdy oczekuje, aby kocioł pracował niezawodnie przez wiele lat, więc warto przed zakupem zajrzeć do jego wnętrza.

Cyrkulacja wody użytkowej

Typowe rozwiązanie – od kotłowni do łazienek i kuchni prowadzimy rury z zimną i ciepłą wodą. Jeśli przez dłuższy czas nie odkręcamy kranu z ciepłą wodą, to ta znajdująca się w rurach wychłodzi się – będzie zimna. Kiedy odkręcimy kran najpierw poleci zimna, a dopiero po jakimś czasie będzie lecieć ciepła. Jeśli odległość kranu od kotła jest znaczna na ciepłą wodę można czekać nawet 30-40 sekund.

Cyrkulacja ciepłej wody – do najdalej położonych punktów poboru ciepłej wody prowadzi się dodatkową rurę o małej średnicy np. 14, 16 mm. Na rurze cyrkulacyjnej, w kotłowni montuje się pompkę – co jakiś czas się załącza i wymusza przepływ ciepłej wody w rurach.

Skutek – po odkręceniu kranu niemal od razu leci ciepła woda – nie trzeba czekać. Cyrkulację zaleca się jeśli rury ciepłej wody mają długość ponad 6 m (długość rury od kotła do najdalej położonego kranu).
Cyrkulację można wykonać przy każdym kotle, potrzebna jest tylko dodatkowa rurka, pompa cyrkulacyjna i regulator sterujący załączaniem się pompy. Ale w kotle 2-funkcyjnym przepływowym i w kompaktowym z zabudowanym zbiornikiem o pojemności do 50 litrów załączanie pompy cyrkulacyjnej może powodować częste uruchomienie się kotła. Niestety częste załączanie kotła, to większe zużycie gazu i szybsze jego zużywanie się. 

Uzdatnianie wody

Jakość wody wodociągowej ma szczególne znaczenie w kotłach 2-funkcyjnych przepływowych i kompaktowych, w których znajduje się zbiornik c.w.u. tzw. warstwowy. Jeśli woda ma twardość ponad 20 stopni niemieckich, warto pomyśleć o zmiękczaczu wody. W przeciwnym razie, ilość ciepłej wody jaką mamy do dyspozycji będzie się z czasem zmniejszać i konieczne będzie czyszczenie wymiennika, czyli dodatkowy koszt serwisu.
Zmiękczacz wody zapewni nam jej odpowiednią jakość nie tylko do instalacji ogrzewania domu ale również do użytku codziennego – mycia, kąpieli, prania, gotowania. Miękka woda to mniej osadów na kabinie prysznicowej, wannie i czajniku, lepszy smak i jakość potraw, mniejsze zużycie środków piorących, brak podrażnień skóry, dłuższa żywotność i niezawodność baterii prysznicowej, umywalkowej itp.

O tym, że odpowiednio dobrany kocioł gazowy zapewnia niskie koszty ogrzewania można przekonać się, porównując badania sprawności instalacji z różnymi kotłami w rzeczywistych budynkach. Jak pokazują, w skrajnych przypadkach, kocioł kondensacyjny może generować podobne koszty ogrzewania jak kocioł tradycyjny (niekondensacyjny)

Jaka jest rzeczywista sprawność kotła gazowego?

Kotły kondensacyjne kojarzą się z oszczędnym ogrzewaniem. Ale, sama kondensacja nie gwarantuje jeszcze najniższych kosztów ogrzewania gazem. Porównując sprawność kotłów różnych producentów zauważymy, że każdy ma niemal taką samą -108,109%.

Czy kotły kondensacyjne nie różnią się między sobą i są tak samo oszczędne ? Niestety nie… Warto więc zajrzeć do środka kotła i sprawdzić jego możliwości. Na ilość zużytego gazu w czasie codziennej pracy kotła ma wiele czynników. 

Zasady są proste –  większa sprawność kotła, mniejsze zużycie paliwa,  im mniej potrzebujemy  paliwa, tym mniejsze emisje zanieczyszczeń do atmosfery, im większa sprawność całego systemu grzewczego, tym tańsze ogrzewanie domu.

Monitoring pracy 67 kotłów w warunkach rzeczywistych – raport „Badanie efektów pracy systemów grzewczych z gazowymi kotłami kondensacyjnymi”; opublikowany przez Instytut Ogrzewnictwa i Klimatyzacji Uniwersytetu Technicznego w Braunschweig (Niemcy).

W ramach projektu monitorowano – pracę 60 kotłów kondensacyjnych i 7 tradycyjnych, kotły pracujące w nowych i starszych domach jednorodzinnych o średniej  powierzchni 159 m2.

Wynik badania – około połowa monitorowanych kotłów kondensacyjnych pracowało ze sprawnością znormalizowaną co najmniej 100%.

Kocioł kondensacyjny a grzejniki?

Instalację grzewczą w budynku projektuje się na określoną temperaturę wody grzewczej np. dla grzejników 75/65°C (75°C na zasilaniu instalacji, czyli temperatura wody grzewczej wychodząca z kotła do grzejników – 65°C na powrocie z instalacji – temperatura wody grzewczej powracająca do kotła z instalacji). Takie temperatury wody grzewczej będą potrzebne przy tzw. obliczeniowej temperaturze zewnętrznej – przy najniższych temperaturach jakie mogą występować w danej części kraju np. -16°C, -20°C itp. Czyli, przy temperaturze na zewnątrz budynku -16°C kocioł powinien ogrzać wodę zasilającą instalację grzewczą do 75°C, aby zapewnić wymaganą temperaturę w ogrzewanych pomieszczeniach. Natomiast woda powracająca do kotła z instalacji będzie miała temperaturę 60°C.

Temperatura wody w instalacji

Obliczeniowe temperatury zewnętrzne występują przez kilka do kilkunastu dni w okresie grzewczym. W zdecydowanie większej części okresu grzewczego temperatury zewnętrzne są znacznie wyższe, czyli do ogrzania budynku potrzebna jest woda grzewcza o niższej temperaturze. Nawet w instalacji zaprojektowanej na stosunkowo wysoką temperaturę wody grzewczej (75/60°C), przy temperaturach zewnętrznych dochodzących do ok. -11,5°C, temperatura powrotu wody grzewczej będzie na tyle niższa od punktu rosy (niższa od 57°C), że kondensacja pary wodnej ze spalin będzie możliwa. Tak wiec, nawet przy typowej instalacji grzejnikowej można spodziewać się że kocioł kondensacyjny będzie pracował ze sprawnością ponad 100% przez zdecydowanie większą część okresu grzewczego.

Grzejniki a kocioł kondensacyjny

Oczywiście można zaprojektować grzejniki na niską temperaturę wody grzewczej np. 55/45°C i korzystać z wysokiej sprawności kotła w całym okresie grzewczym. Jednak takie grzejniki będą miały duże wymiary co przełoży się na wyższy koszt instalacji. Przykładowo, załóżmy że potrzebujemy grzejnik o mocy 1600 W, wybieramy grzejnik uniwersalny typ 22 o wysokości 550 mm, wówczas jego długość wyniesie dla temperatur wody grzewczej 75/60°C: 1000 mm, a dla 55/45°C: 1800 mm.
W instalacji, w której znajduje się kocioł kondensacyjny często stosuje się ogrzewanie mieszane – grzejniki i ogrzewanie podłogowe. Część wody powracającej z ogrzewania podłogowego miesza się z wodą powracającą z instalacji grzejników. W efekcie tego, do kotła dopływa woda o obniżonej temperaturze, co sprzyja kondensacji.
Podsumowując, stosując kocioł kondensacyjny możemy liczyć na spore oszczędności na kosztach ogrzewania nawet w typowej instalacji grzejnikowej zaprojektowanej na „normalną” temperaturę wody grzewczej. W takiej instalacji, jedynie przez kilka (kilkanaście) dni w okresie grzewczym kocioł będzie pracował ze sprawnością niższą od 100%, która i tak będzie wyższa od sprawności tradycyjnego kotła gazowego.

Wydajność ciepłej wody a kocioł – jaka będzie najlepsza?

Wydajność stała jest to dostępna ilość ciepłej wody, która ogrzewana jest na bieżąco w momencie jej poboru, np. po odkręceniu kranu. Wydajność ciepłej wody użytkowej stała podawana jest dla określonej różnicy temperatur np. dT=35°C – różnica miedzy wymaganą temperatury c.w.u. np. 45°C, a zimną wodą wodociągową 10°C. Jeśli wydajność stała ciepłej wody kotła 2-funkcyjnego przepływowego o mocy do 24 kW wynosi 9,8 l/min dla dT=35°C, oznacza to, że po odkręceniu kranu możemy pobierać wodę o temperaturze 45°C w ilości 9,8 l/min. Gdy ogrzewamy wodę od 10 do 40°C (dT=30°C) wówczas wydajność stała wyniesie 11,4 l/min.

Wydajność ciepłej wody użytkowej 10-cio minutowa

Wydajność 10-cio minutowa określa ile możemy uzyskać ciepłej wody użytkowej z podgrzewacza (zasobnika) w ciągu pierwszych 10 minut poboru. Wykorzystuje się przy tym ciepłą wodę wcześniej ogrzaną i zmagazynowaną w nim np. o temperaturze 60°C. Jeśli w podgrzewaczu woda użytkowa ma temperaturę 60°C a na wypływie z kranu potrzebujemy 45°C, wówczas „gorąca” woda z podgrzewacza mieszana jest z zimną wodą wodociągową, tak aby na wypływie z baterii uzyskać wymaganą temperaturę. Po wyczerpaniu ciepłej wody z podgrzewacza (zasobnika) i dalszym jej poborze pracuje on w sposób przepływowy na bieżąco ogrzewając wodę z określoną wydajnością stałą.
Po zakończeniu poboru c.w.u. kocioł ogrzewa wodę w podgrzewaczu (zasobniku) do wymaganej temperatury. Czas odbudowy zapasu ciepłej wody będzie zależał od mocy kotła i wielkości podgrzewacza oraz temperatury do jakiej ma zostać ogrzana. Dla kotła o mocy do 24 kW i podgrzewacza o pojemności 120 litrów może wynieść ok. 20 minut.